"Có tối ắt có sáng. Có tối thì mới có sáng."
* * *
Hà Nội có một con đường bị lãng quên, không phải bởi vì nó nằm ở một góc quá bé nhỏ của thành phố mà tệ hơn, nó đã bị đặt vào một góc quá lặng thầm của cuộc sống.
I. Chiều
1. 17h30,trời tối sớm, một cô bé còn mặc đồng phục học sinh lặng lẽ bước những bước chân vô định. Thời gian trôi ì ạch, gõ từng tiếng khô khốc vào không gian. Một... mình......một...mình ....
Ồn ào quá, đường phố về đêm đối với tôi như một vũ trường hào nhoáng của cuộc đời. Đủ thứ đèn. Đèn đường. Đèn pha ô tô. Đèn xe máy. Ánh sáng đủ màu từ những biển quảng cáo bên kia đường. Đủ loại người. Kẻ thì bận rộn chăm chú phóng xe đi như một cái bóng tốc độ cao, kẻ thì cắm cúi bước đi trên vỉa hè, phía trước được xác định từ đôi mắt đến mũi giày.
Ô tô, xe máy, xe đạp, đi bộ. Bận rộn. Bận rộn. Bận rộn. Bận rộn. Họ đi về đâu, tương lai ở chỗ nào trong khoảng không phía trước? Bận rộn.Bận rộn...ồh, họ không có thời gian để trả lời tôi đâu!
Tôi là ai? Tôi khác họ. Ít ra là trong lúc này tôi khác họ. Họ thì bận rộn quá, điên cuồng quá.Tôi thì lại lặng lẽ, bình thản. Có vội gì đâu, nhanh hơn thì đời tôi cũng chỉ đến vậy. Trường. Nhà. Cơm. Suy tư. Lại suy tư một tí nữa. Ngủ. Cái vòng tròn khép kín ấy mới hoàn hảo làm sao.
Đôi khi tôi tự ví mình như một cô nàng họa sĩ, chuyên vẽ nên những vòng tròn hoàn hảo. Cô nàng họa sĩ – tôi, cứ hàng ngày chăm chỉ đều đặn vẽ cho đời mình một vòng tròn đẹp đẽ, giản đơn, lặng thầm. Hôm nay thì khác, ừ, hôm nay sẽ khác một tí tẹo. Cái vòng tròn sẽ bị méo đi một chút vì nàng họa sĩ muốn chen thêm vào một con đường nhỏ. Hết con đường ấy vòng tròn sẽ lại đều đặn : Nhà. Cơm. Suy tư. Suy tư. Ngủ.
16 tuổi. 16 tuổi ở cái chốn xa hoa phù phiếm này, cái chốn xe cộ không thiếu, tiền không thiếu...chẳng có 16 tuổi nào lại quyết định đi bộ vượt cả quãng đường dài ngấp nghé 3 cây số từ trường về nhà, trừ tôi ra.
Ai mà biết được lý do vì sao? Con đường vắng. Ánh đèn vàng thưa thớt. Tiếng xe cộ, tiếng cuộc sống, nghe như từ một thế giới khác vọng lại. Yên tĩnh. Nhạt nhòa. Bằng ấy đã đủ cho một lý do chưa nhỉ?
Thực tế, để được đi trên con đường ưa thích ấy tôi còn phải vượt qua một đoạn đường cực kì đông đúc. Giờ cao điểm.Trời tối sớm, đèn đường được bật lên sao mà chói mắt quá. Sáng quá nên tôi hầu như chẳng nhìn được vật gì cho ra hồn. Cũng vì sáng quá nên bà bán vé số ngồi trên vỉa hè trông như một bóng ma lặng yên đến khắc khổ.
Tôi để ý đến người phụ nữ có gánh hồng xiêm ngồi bán ngay dưới một cái đèn cao áp. Ánh sáng rọi xuống những quả hồng màu nâu khỏe mạnh. Một ông khách đi xe máy đỗ lại bên gánh hàng, ngồi trên xe hờ hững cúi xuống chọn từng quả hồng tròn trịa, ngon lành. Cái xe mất thăng bằng đổ nhào xuống. Bóng người khách xộc xệch suýt chút nữa ôm chầm lấy gánh hàng rong. Tôi bỗng chợt thấy lòng mình quặn lên một niềm vui dịu nhẹ....
Gió thổi thật lặng lẽ, nhưng ngấm ngầm khiến cho người ta se lạnh. Chút nữa thôi là tôi sẽ đặt cả thời gian, cả cảm xúc của mình lên những bước chân vang vọng trên con đường yêu thích. Một chút nữa thôi...một chút ...một chút....
2. 17h35. Dòng xe cộ chạy trên đường B càng lúc càng đông đúc. Phía bên phải đường (thuận chiều đi) là những ngôi nhà cao tầng xếp cạnh nhau như những khối hình lego của lũ trẻ nhỏ.
Đứng ở trên tầng cao của một ngôi nhà, chỉ cần tinh tế một chút người ta sẽ thấy các loại đèn của xe cộ đang ào ào đổ về một hướng trông giống như một dòng sông ánh sáng. Bỗng dưng, có một tia nước ánh sáng đơn độc tách ra khỏi dòng thác lũ điên cuồng ấy rồi lặng lẽ trôi lên sát mép trái đường, như một nhân vật kịch đã bị lãng quên....
Người ta hay trách những chàng kỹ sư khô khan, ừ thì đúng vậy. Nhưng chàng kỹ sư – tôi , thì có lẽ không đáng phải hứng chịu những lời nhận xét ấy. Bằng chứng là tôi đang ở đây, vào thời gian này, để làm tâm hồn mình "mềm" hơn.
Đứng trên một con đường để nhìn xuống một con đường. Con đường tôi đang quay lưng lại là cả một cuộc sống ồn ào hỗn độn, còn con đường tôi đang chăm chú hướng hồn mình vào thì yên tĩnh đến khó tin. Một bên hỗn độn – một bên yên tĩnh.
Người ta dựng nên cái yên tĩnh để chia sẻ bớt sự hỗn độn, nhưng vì một lý do nào đó, con đường chỉ được hoàn thiện 99,99%, 0.01% còn lại bị một ngôi nhà không thể giải tỏa chiếm mất.
Cái hi vọng sẽ không phải chịu đựng cảnh tắc nghẽn mỗi giờ cao điểm khi một làn đường mới được hoàn thành của người dân thành phố dần dần mờ nhạt....và sao nữa? Con đường thế là bị lãng quên.
Đường B, nơi tôi đang đứng chắc phải cao hơn cái chốn lãng quên kia đến 4m. Cũng chẳng khó khăn gì để tôi tìm ra mấy bậc thang có thể dẫn tôi từ đây xuống đấy. Nhưng cái xe máy thô kệch vướng víu ngăn không cho tôi bỏ quên nó.
Cám dỗ của sự bình yên đã bị trách nhiệm đối với cái xe át mất. Cám dỗ – Trách nhiệm. Tôi – cái xe. Vậy đấy, cái xe và trách nhiệm vẫn quan trọng hơn tôi và cám dỗ của tôi. Đó là một điều dĩ nhiên rất lạ kỳ của cuộc sống.
Cuộc sống này quả là có nhiều điều kì lạ.....
* * *
II. Chiều muộn
1. 17h50.Cô gái. Con đường. Hàng liễu ven sông. Những vệt sáng đèn đường....
Một bước chân....thế là tôi đã lại trở về với cái chốn bình yên của lòng mình.
Khó có thể lý giải tại sao tôi lại yêu con đường này đến thế. Nó không có tên. Một con đường vô danh bị người ta ném vào một góc lãng quên của cuộc đời. Nó chẳng có bất kỳ cái gì mà tôi yêu thích. Mùa thu nó không có hương hoa sữa, không có nét điểm tô lãng mạn của một mặt hồ lấp loáng, có chăng cũng chỉ là dòng sông Tô bị ô nhiễm nặng nề - cái cống lộ thiên của thành phố.
Hai bên đường cũng chẳng có nổi một gốc cây cổ thụ xòa bóng, chỉ có một hàng liễu được trồng dọc ven sông ngẩn ngơ ngơ ngẩn đung đưa trước gió, giống như những cô nàng vô vị thích được người khác quan tâm. Thế mà tôi lại đi yêu con đường đó...nói thế nào nhỉ...nó chẳng có cái gì mà tôi yêu...nhưng tôi yêu tất cả những gì nó có...
Cuộc sống ngoài kia nhộn nhịp khiến cho con đường này có cái vẻ gì thầm lặng xa xưa quá. Bóng tối đổ bóng, chắc để bù đắp cho sự thiếu thốn của những bóng cây cổ thụ.
Nó nhuộm cho không gian hai màu đen trắng, khiến cho tôi – kẻ bộ hành duy nhất của con đường, cảm thấy như đang bước trên những dòng ký ức của một thời xa lạ lắm. Bước đi....bước đi...và rồi chính tôi cũng hòa vào, trở thành một phần của ký ức....
Dãy đèn cao áp được bật lên, cứ cách 2 đèn thì mới có một đèn được bật sáng khiến cho bức tranh đen trắng có thêm những vệt vàng nâu cũ nát. Thật là một kì tích khi người ta vẫn nhớ lên đèn cho con đường này, nhưng "kì tích" có vẻ hơi vô nghĩa.
Thực tế những ánh đèn thưa thớt chẳng khiến cho con đường sáng thêm mà chính nó đang bị không gian của con đường lấn át. Cũng là những ánh đèn cao áp mà ở cuộc sống ngoài kia chúng mang cái vẻ chói lòa đanh đá, còn ở đây, vào lúc này, sao trông ánh sáng có phần u hoài trầm lặng. Tôi – giống như những ánh đèn, và có lẽ giống cả hàng liễu nơi đây. Ở ngoài kia, tôi là tôi, còn ở đây, tôi vẫn là tôi, nhưng là một tôi khác...
Dọc theo bước tôi đi, hàng liễu ven sông vẫn ngẩn ngơ theo gió....đến buốt lòng....
2. 17h55. Chàng kĩ sư. Những ngón tay vẽ nên hoài niệm.
Một náo nhiệt – sau lưng. Một bình yên – trước mặt. Gió thổi – một bên cuống cuồng – một bên dịu nhẹ. Một tôi – tuy hướng về nơi bình yên nhưng lại thuộc về nơi náo nhiệt. Sẽ rất vất vả để tôi có thể diễn tả được cảm giác khó hiểu của mình lúc này.
Thanh bình, dịu nhẹ. Nhuộm chút màu khát khao được hòa mình vào không gian của bình yên, lại vừa thấy yên tâm vì ta vẫn thuộc về nơi cuộc sống ồn ào hỗn độn. Mâu thuẫn...có lẽ vì thế bình yên.
Chợt giật mình vì hàng liễu trên con đường kia bỗng dưng lay động. Có lẽ đó là động tĩnh duy nhất tồn tại trên con đường này. Cơn gió đầu đông vô tình thổi mạnh làm tung bay vài cành liễu rủ. Những cành lá xanh non nhợt nhạt, dài thướt tha vung vẩy trong không gian, nhìn như những ngón tay tài hoa của một người họa sĩ – những ngón tay sinh ra để vẽ nên hoài niệm...
"Gió thổi nhẹ ru hồn ta tĩnh lặng
Đời về đâu trên những chặng đường xa?
Liễu say vung nét trăng tà
Lặng thầm giọt lệ phôi pha sắc buồn."
Và thế là, hoài niệm của tôi, trong khoảnh khắc đã được vẽ nên như thế...
III. Và người
Đường B tắc và khiến cho những cái bóng ồn ào kia xô lại gần nhau. Họ hít thở chung một bầu không khí nồng nặc hơi người...và họ gần nhau quá. Thế nhưng ta tự hỏi, từ trái tim người này cách trái tim kẻ kia bao xa. Gần – Xa – Mãi... mãi... xa.... Khoảng cách ấy dường như kéo dài đến vô tận...
...Số phận đôi khi bày ra những trò chơi thật ác nghiệt...
1. Cô gái và những bụi hoa ti-gôn sắc hồng
Kia rồi, đã thấy bóng bức tường cao rất độc đáo của đoạn đường tôi ưa thích nhất. Thế cũng có nghĩa là chỉ cần đi bộ thêm chút nữa tôi sẽ về đến nhà, nhưng trước khi về ngôi nhà đấy, đây hẵng cứ là "nhà" của tôi cái đã.
Tôi ngồi xuống nghỉ trên vỉa hè, ngay dưới một cột đèn cao áp "không được" bật sáng. Nó và tôi – tối và tối – lặng thinh và lặng thinh.Không gian dịu nhẹ làm tôi thấy thật thoải mái.
Bức tường cao dễ chừng phải đến 4m, chiều rộng thì khỏi phải nói. Ánh đèn của con đường phía trên hắt một vài tia sáng thưa thớt, đủ để tôi nhìn thấy trên một góc của bức tường có vài bụi hoa ti-gôn sắc hồng, một bên sáng, một bên tối. Một bên đã bị cuộc đời lãng quên – một bên đang gom nốt sắc tàn để cố hòa vào cuộc sống. Vô vọng – Vô vọng.
Gió vẫn thổi, mơn trớn ve vuốt má tôi, tóc tôi. Dịu nhẹ và khẽ buốt.